Carta Pastoral na Semana de Oración pola Unidade dos Cristiáns

“Fai o ben; busca a xustiza” (Is 1,17)

Semana de Oración pola Unidade dos Cristiáns 18 a 25 de xaneiro de 2023

Queridos diocesanos:

Concluído un dúplice ano santo, tempo de conversión e de camiñar cara a Cristo, convídasenos a crecer na xustiza e o ben cunha frase que nos pide os froitos da conversión e a graza xubilar recibidas. Desde o Dicasterio pola Promoción da Unidade dos Cristiáns e  o  Consello Mundial das Igrexas, un ano máis se nos motiva a unirnos na oración polo don da Unidade, pola que repetidamente pide o noso Señor entre a Cruz e na Pascua, segundo o discurso de despedida do Evanxeo de Xoán. Esa unidade é expresión da chamada de Deus á fe en comunidade, como lembra Paulo, aos Efesios. Precisamente é a festa do Apóstolo das Xentes, Paulo, a que nos fai mirar a todos os cristiáns non a nós mesmos, causa do noso egoísmo e división, senón cara a Cristo, unidos. A mirada pura do corazón é a mirada en oración compartindo a caridade fraterna: “Benaventurados os limpos de corazón, porque eles verán a Deus”.

“O Concilio Vaticano II ensinou que “este santo propósito de reconciliar a todos os cristiáns na unidade da única Igrexa de Xesucristo excede as forzas e a capacidade humana” (UR 24). Ao orar pola unidade recoñecemos que esta é un don do Espírito Santo e que non podemos alcanzala coas nosas propias forzas. A Semana de Oración pola Unidade dos Cristiáns celébrase cada ano do 18 ao 25 de xaneiro. “O recentísimo Vademecum ecuménico vaticano lémbranos que non é unha devoción privada senón oración de toda a Igrexa. Esta invitación á oración pola unidade e a unirnos na oración repítese desde o Concilio Vaticano II e chega a nós no Maxisterio dos distintos santos Pontífices que gobernaron a barca da Igrexa nas tormentas do cambio de século. Tamén o ecumenismo sufriu o rexeitamento daqueles que, ante a tempestade, como os apóstolos, temen naufragar e prefiren a comodidade do antigo porto seguro a responder confiadamente ao arriscado “duc in altum”, “rema mar a dentro”. Son aqueles que vacilan a botarse ao auga como Pedro, que tan só segue confiado os pasos de Cristo, aínda que sexa sobre a auga, aínda que non haxa camiño preparado”1.

O medo ao ecumenismo lévanos a ver nel unha especie de deformación segundo os tempos, tentación que nos bloquea a corrixirnos e renovar a nosa fe como vimos de facer todo un Ano Santo. “Ante todo, o ecumenismo non consiste nunha solución de compromiso, coma se a unidade tivese que lograrse a expensas da verdade. Ao contrario, a procura da unidade lévanos a unha valoración máis plena da verdade revelada por Deus” (UR 11)2. Estas palabras recollen unha intuición que de forma clarividente expoñía o entón Joseph cardeal Ratzinger: “Non é o consenso o que funda a verdade, senón a verdade o consenso… A unanimidade non é o fundamento do carácter vinculante de algo, senón o signo da verdade que se manifesta”3.

Pero precisamente é esa procura de Deus e da Verdade a que debe movernos sempre de tal maneira que non nos conformemos cun ídolo, cunha aparencia formal externa, acorde aos nosos gustos, senón que loitemos por achegarnos a Deus a través da súa Palabra, a súa Imaxe, o seu Fillo, para deixar restablecer en nós a súa semellanza. “Distinguir as separacións meramente humanas das divisións realmente teolóxicas. Precisamente as separacións meramente humanas gustan de darse a importancia do esencial; escóndense, por así dicir, detrás do esencial… A tácita divinización do propio, que é a permanente tentación do home, esténdese… O ecumenismo esixía e esixe o intento de liberarse de tales, con frecuencia, sutís falsificacións… Debería espertarse unha tolerancia para o outro que non estea baseada na indiferenza ante a verdade, senón na distinción entre verdade e mera tradición humana”4.

Esta actitude humilde interior e de procura sen dúbida levaranos igualmente a aafondar na fe desde o respecto a quen a vive, autenticamente en conciencia, de formas tan diversas, sen relativizar nin acordar a fe, pero si respectándonos no amor. “O mandato do amor purificará de xeito claro tamén a nosa fe e axudaranos a distinguir o esencial do que non o é”5.

O amor é a virtude que mellor expresa a autenticidade teolóxica e espiritual da conversión, da fe que sempre busca crecer e renovar o individuo e a Igrexa. Por iso desde o amor, o compromiso pola xustiza non é simple altruísmo ou valores humanos, senón conversión de fe, que ademais nos leva da man a todos os discípulos de Cristo. Como nos lembra o Santo Padre o papa Francisco “mentres nos atopamos aínda en camiño cara á plena comuñón, temos xa o deber de dar testemuño común do amor de Deus ao seu pobo colaborando no noso servizo á humanidade”6. As dúas últimas encíclicas do papa Francisco Laudato Se’ e Fratelli Tutti son expresión de como a conversión e reforma da Iglesia, en canto recondúcennos ao centro que é Cristo, lévannos á Unidade que El quixo para os seus discípulos a quen nos chama amigos. Con ambas as encíclicas o Papa quere chegar tamén aos cristiáns non católico-romanos como signo de unidade. Tamén nos mostran que, xunto coa oración e o ecumenismo espiritual, o ecumenismo da caridade, do compromiso e da xustiza lévannos da man despois de que non son só un camiño humano, senón cara a Deus e desde Deus, na fe que actúa no amor. Non son poucas as pequenas accións cotiás dos nosos fieis, parroquias e movementos que o están demostrando a diario sen buscar protagonismos.

Recemos pola Unidade a Deus, cuxo Espírito é o único que a pode construír entre nós. Pero loitemos contra as tentacións egoístas que nos levan a mirarnos a nós mesmos sen humildade, deixando de mirar a Cristo mesmo. Superemos a tentación derrotista que nos fai abandonar a loita porque non alcanzamos resultados humanos, coma se non fose toda a nosa vida cristiá un sementar unha semente que non é humana nin crece por acción humana. Non esquezamos que o don de Deus sempre é máis grande ca nós, e se reparte entre moitos, para compartilo e entregalo, pero tamén recibilo dos demais.

Saúdavos con afecto e bendí no Señor.