Carta Pastoral Vida Contemplativa. 12 de xuño de 2022

Queridos Membros de Vida Contemplativa:

Chegado ao seu fin o tempo litúrxico de Pascua, a Igrexa fai memoria festiva e solemne do misterio da Santísima Trindade. A Conferencia Episcopal Española considerou que ese era un día moi apropiado para que todos na Igrexa oremos polas relixiosas e os relixiosos de vida contemplativa e mostrémoslles con afecto a nosa gratitude.

Se a fe nos toma da man e guía ao corazón de Deus, alí permítesenos contemplar o que Deus é en si mesmo, e tamén o que nós somos en Deus: “Pois todos nós fomos bautizados nun mesmo Espírito para formar un só corpo” (1 Cor 12,13); “pois ben, vós sodes o  corpo de Cristo, e cada un é un membro” (1 Cor 12,27), e “porque morrestes, e a vosa vida está escondida en Deus” (Col 3,3). Necesitamos achegarnos ao misterio do noso ser, ao que somos en Cristo Xesús, ao que somos en Deus, no seo da Trindade Santa. Pola natureza da súa vocación, relixiosas e relixiosos contemplativos fixéronse peregrinos permanentes nese camiño polo que a fe os leva a sondar o misterio de Deus e os achega, ao mesmo tempo, ao misterio do home.

Nesta Xornada dedicada aos contemplativos, ademais de acompañalos coa forza da oración, desexamos que se coñeza mellor e se teña na debida estima a súa peculiar misión na Igrexa e no mundo. Eles están sempre á escoita, promoven a conversión e animan o espírito de comuñón, sendo lámpadas no camiño sinodal que a Igrexa está a percorrer.

Se o ser humano fose só un episodio intranscendente da evolución da materia, non cabería falar de misterios, e o saber sobre nós mesmos sería só unha cuestión de laboratorios e de análises, de leis físicas e químicas, de fórmulas matemáticas. Pero se o ser humano é un ser libre, se somos suxeito de dereitos e deberes, se somos capaces de ben e de mal, entón a nosa existencia sae necesariamente do laboratorio en busca do oratorio e, máis aló da curiosidade nas análises e da precisión nas fórmulas, fáisenos de casa a mirada contemplativa. Non parece que sexan poucos os que hoxe consideran a vida dos consagrados un absurdo, e a dos contemplativos unha tolemia, unha non vida. E o é, sen dúbida, se ese xuízo se emite desde un mundo no que só ten sentido o que é susceptible de ser analizado, utilizado e refugado á marxe do transcendente.

Se da humanidade desaparece a dimensión de misterio, non haberá modo de dar sentido ao mosteiro. O crente intúe, con todo, que nese mundo, no que os seres humanos seriamos apenas un accidente no proceso evolutivo, o noso dote sería a soidade, a nosa lei o egoísmo, e a nosa forma de vida a violencia. Cada día, o crente pode constatar que a tolemia, o absurdo, o absurdo, están precisamente nese mundo sen misterio que pecha os camiños á novidade, cega as fontes da esperanza, fai imposible a comuñón. Os crentes soñamos un mundo novo no que se viva a fraternidade, un mundo que é todo do home porque é todo de Deus. Os crentes necesitamos penetrarnos pola greta luminosa do misterio.

“Recoñece de onde che vén que existas, que teñas vida, intelixencia e sabedoría, e, o que está por encima de todo, que coñezas a Deus, teñas a esperanza do reino dos ceos e agardes a contemplación da gloria (agora, certamente, de forma enigmática e como nun espello, pero despois de maneira máis plena e pura); recoñece de onde che vén que sexas fillo de Deus, coherdeiro de Cristo, e, dito con toda audacia, que sexas, mesmo, convertido en Deus”[1]. Está a faltarnos talvez a audacia expresiva con que os Padres da Igrexa se penetraban nos misterios da fe. Diría máis aínda: é moi posible que, da vida de moitos homes e mulleres que aínda se confesan cristiáns, non só se ausentou a audacia da confesión de fe, senón que desaparecese tamén a memoria do que somos por graza de Deus.

Máis que considerar o que cada un de nós é pola fe, o que o Espírito de Deus fai por nós, o que de Deus recibimos por graza, e o que nos constitúe no noso ser de cristiáns, adoitamos fixarnos no que facemos ou deixamos de facer, en prácticas rituais que consideramos máis ou menos obrigatorias para un cristián. Curiosamente, esas prácticas sitúannos nun mundo sen misterio, nun mundo á nosa medida, nun mundo que pretendemos que sexa só noso.

Para darnos conta dese mundo sen horizonte de esperanza é máis que suficiente un lixeiro exame de conciencia: e enseguida atopámonos sempre iguais a nós mesmos, sempre as mesmas fraxilidades, sempre e só a nosa realidade. Non é así a perspectiva de Deus á que dá acceso a audacia da fe. Alí son de casa as preguntas: De onde che vén que existas? De onde che vén que coñezas a Deus? De onde che vén que teñas esperanza? Alí é de casa a fondura dos misterios: “Polo bautismo fostes sepultados con Cristo e resucitastes con el, pola fe na forza de Deus que o resucitou dos mortos” (Col 2,12). “Pero Deus rico en misericordia, polo gran amor con que nos amou, estando nós mortos polos pecados, fíxonos revivir con Cristo –estades salvados por pura graza-; resucitounos con Cristo Xesús, sentounos no ceo con el” ( Ef 2,4-6). “Como sodes fillos, Deus enviou aos vosos corazóns o Espírito do seu Fillo, que clama: «Abba, Pai». Así que xa non es escravo senón fillo, e se es fillo, es tamén herdeiro por vontade de Deus” (Gál 4,6-7). Alí é da casa a contemplación.

Grazas, irmás e irmáns nosos, que, desde o silencio contemplativo prestades á comunidade eclesial o necesario servizo de vixías na noite, sentinelas do misterio, profetas dun mundo novo. Grazas pola vosa achega á sociedade enteira, como memoria que sodes da dignidade humana, da grandeza divina, do amor que nos envolve, da dita que nos espera. Convosco está sempre o Señor que vos chamou. Convosco estamos cuantos na Igrexa nos recoñecemos bendicidos de Deus coas vosas vidas. Convosco están xa, aínda que non o saiban aínda, cuantos un día descubran o misterio do que lles dades testemuño.

Graza e paz a vós de Deus o noso Pai e do Señor Xesucristo! O voso arcebispo saúdavos con afecto e bendí no Señor. + Julián Barrio Barrio,