O arcebispo de Santiago, monseñor Julián Barrio, presidiu este domingo pasado a Eucaristía na parroquia de San Salvador de Leiro, templo que desde hai uns días conta no seu interior cun notable retablo barroco, tal e como recolle a edición galega do diario ABC nunha reportaxe de Á. Vidal, que polo seu interese reproducimos a continuación:
A TERCEIRA VIDA EN LEIRO DO RETABLO DO SÉCULO XVIII
A antiga peza pasou por varias mans e emprazamentos ata que o párroco de Miño quedou prendado da súa beleza e non parou ata que o levou á súa igrexa
Á. Vidal/SANTIAGO
A parroquia de Leiro, no pequeno concello de Miño (A Coruña) está de celebración. Concretamente, está vivindo un momento que marcará «un antes e un despois», asegura o seu párroco, Celestino Fernández. Os feligreses, conta, entran agora cunha nova expresión nas súas caras á igrexa da parroquia que, desde hai uns poucos días, reloce como nunca antes o fixo.
Esta igrexa modernista con pouco máis dun século de historia, relativamente nova, alberga agora no seu interior un imponente retablo barroco, dun brillante dourado, que se ergue varios metros por encima da cabeza do párroco cando oficia as misas. Estímase que a peza é de principios do século XVIII, pero pouca ou ningunha idea se ten, polo momento, de quen podería ser o seu autor.
Se houbese que apostar, sinala o párroco que o escultor da obra podería ser Mateo de Prado, aprendiz de Gregorio Fernández. De Prado, galego como o seu mestre, foi o artista que fixo o cadeirado do coro do Mosteiro de San Martíño Pinario, en Santiago de Compostela, e tamén traballou na Catedral. Con todo, isto non é máis que «unha pequena idea» de quen puido ser o seu autor, e por iso estano investigando os técnicos de Patrimonio», explica o párroco.
Pero, se este retablo acaba de chegar á igrexa de Miño, onde estivera ata agora? De feito, a inauguración oficial tivo lugar o domingo ante decenas de persoas.
Esta obra, en realidade, estivera na capela dun pazo ata que, en 1945 e por 30.000 pesetas, o goberno franquista decidiu compralo e levala á capela do Instituto Masculino da Coruña. Aí permaneceu ata estes días.
Paralelamente, a igrexa de Leiro ten a súa propia historia. Cando foi construída por apenas 27.000 pesetas -«que por aquel entón era diñeiro!», recorda con graza Fernández- en 1909, no seu presbiterio había unha «especie de baldaquino, pero moito máis tosco», conta Fernández. Con todo, coa reforma do Concilio de mediados dos 60 chegaron a Leiro máis cambios que deixar de oficiar as misas en latín e de cara aos fregueses: no 65 decidiron retirar ese baldaquino, deixando o presbiterio bastante baleiro.
Varias décadas despois, cando Celestino Fernández tomou as rendas desta parroquia do municipio, viu a igrexa «moi desanxelada». Algo tiña que facer para devolver á vida a este edificio modernista. Comezou a «moverse» e finalmente deu con este retablo que cativou a súa mirada: a finais de 2017 solicitouno á Xunta, xa que era de Educación polo momento, e pronto comezaron os trámites para levalo a Miño.
«Ollos abertos»
«Isto é unha marabilla!» exclama o cura, «que hai que vir ver». O retablo xa fora colocado antes da súa inauguración oficial este domingo, polo que os fregueses xa tiveran a oportunidade de admirar a peza. Relata Fernández que «nunca vin a xente cos ollos tan abertos» ao entrar polas portas da igrexa, e asegura con entusiasmo que as persoas, ao velo, preguntan «que marabilla é esta?».
De feito, antes das festas da Virxe das Dores, a peza xa estaba colocada. Durante as datas da celebración achégase á igrexa moita máis xente da habitual nesta pequena parroquia. Como, á fin e ao cabo, os asiduos á igrexa de Leiro xa escoitaran que ían traer o retablo, a verdadeira sorpresa foi para «esta xente que vén de moitos sitios nas Dores, que coñecen a igrexa de toda a vida», aínda que non a frecuenten.
Iso si, os que xa sabían do cambio «pensaban que sería unha peza moito máis sinxela», e non este imponente retablo barroco de varios metros de altura, que ademais contrasta perfectamente co estilo modernista da igrexa. Desde Patrimonio «fixeron un profundo estudo» sobre se quedaría ben, xa non só por se puidese non caber, senón tamén a nivel estético. Informa o párroco que os técnicos non querían que quedase «encaixado», e por sorte o presbiterio é ancho: «este sitio é perfecto, non está encaixado nas paredes, ten oco polos dous lados», conta.
