VIII Congreso Mundial de Pastoral de Turismo

  • Reunirá en outubro en Compostela a expertos de todo o mundo, a representantes do Vaticano e ao patriarca latino de Xerusalén
  • Confluirán na cidade os tres grandes centros de cristiandade: Santiago, Roma e Xerusalén
  • A necesidade de repensar o turismo tras o covid e a guerra de Ucraína o facer que sexa máis sostible e respectuoso coa comunidade local, o patrimonio e a cultura, serán algúnos dos temas a debate
Organizado polo Arcebispado de Santiago de Compostela, o Dicasterio para o Servizo do Desenvolvemento Humano Integral e a Conferencia Episcopal Española, o VIII Congreso Mundial de Pastoral de Turismo reunirá en Compostela no mes de outubro a destacados relatores, entre eles o patriarca latino de Xerusalén, Pierbattista Pizzaballa, para abordar distintas cuestións sobre Turismo e Peregrinación. Camiños de Esperanza, lema elixido para este ano.
Así o adiantaron hoxe na presentación do congreso, que terá lugar do 5 ao 8 de outubro, Monseñor Julián Barrio, arcebispo de Santiago de Compostela; Monseñor Francisco José Prieto Fernández, bispo auxiliar de Santiago de Compostela, e Gustavo Riveiro D’Angelo, director do Departamento para a Pastoral do Turismo da Conferencia Episcopal Española, que estiveron acompañados nun acto celebrado en San Martiño Pinario pola directora de Turismo de Galicia, Nava Castro.
Para Monseñor Julián Barrio trátase dun evento “moi importante” por dous motivos fundamentais, xa que “o fenómeno do turismo pode axudarnos a comprender ao que vén de lonxe porque nos ofrece a oportunidade de acoller, escoitar, dialogar e comprender”, e por outra banda, porque “a realidade das peregrinacións que viven a nosa arquidiocese teñen vocación de escola eficaz para ofrecer ao turismo os valores de humanidade, encontro saudable e espiritualidade”.

“Viaxar e coñecer outras realidades diferentes daquelas nas que un desenvolve a súa vida é un dereito e un desexo inherente á condición humana”, sinalou o arcebispo na súa intervención, recomendando non esquecer que “o peregrino é un viaxeiro do sacro e un transmisor do saber”.
Convencido de que “a mobilidade humana esixe dedicación e atención”, o arcebispo, para quen “o turismo é un feito social cultural e económico con diferentes facetas” explicou que “a Igrexa, sabendo que o home é o camiño que ten que percorrer, seguiu pastoralmente este fenómeno que ten as súas luces e as súas sombras. Este seguimento por parte da Igrexa ten a finalidade de impregnar de sentido cristián esta dimensión humana. Fálase con frecuencia de turismo relixioso referíndose ás peregrinacións. A Igrexa, fundada na necesidade de acompañar e guiar, e convencida de que o turismo é un claro signo dos tempos, así como un Areopagita moderno para a evangelización, ofreceu un significativo e continuo maxisterio sobre a realidade do turismo”.
Monseñor lembrou ademais que “San Xoán Paulo II no ano 2000 propuxo desenvolver a categoría de encontro cun mesmo, cos demais e con Deus, en orde a construír unha convivencia serena entre as persoas e os pobos”, e sinalou que “o turismo é un modo de empregar o tempo libre”.
“O VIII congreso socializará nesta cidade”, afirmou, “consciente das consecuencias positivas que podería ter relixiosa, cultural, social e economicamente, e no contexto da celebración do Ano Santo compostelán”.
O I Congreso Pastoral de Turismo celebrouse en Roma no ano 1970, do mesmo xeito que os tres seguintes, sendo Cancún a última cidade na que tivo lugar un encontro pastoral. Monseñor Barrio finalizou a súa intervención desexando que este congreso, “teña todo o horizonte posible que desexamos que deba ter, non só para o ben da nosa cidade, senón tamén de Galicia e da Igrexa”.
Pola súa banda, Monseñor Francisco José Prieto Fernández, bispo auxiliar de Santiago de Compostela, falou da “evidente e significativa magnitude” deste Congreso Mundial de Pastoral de Turismo que patrocina a Santa Sé, un proxecto que “arrinca hai meses e que se celebrará no contexto do Ano Santo que estamos a vivir nesta prórroga”, nunha cidade “que é meta e destino de multitude de peregrinos que acoden á tumba do Apóstolo Santiago e de miles de turistas e visitantes de distintas partes do mundo”.
Neste sentido, Santiago de Compostela preséntase “como ese espazo e esa cidade que alberga por igual fe, historia, cultura e universalidade suficientes para acoller este congreso mundial”, que conta con apoio institucional da Xunta e “doutras institucións que se irán sumando para un evento que vai ser moi significativo”.
Monseñor Prieto falou na súa intervención dos tres grandes centros da cristiandade, Santiago, Roma e Xerusalén, que confluirán na capital galega, tres cidades que “saben o que é recibir peregrinos, turismo e visitantes con diversa motivación”, e matizando que “este Congreso Pastoral de Turismo abarca máis aló da peregrinación”.
“Non é un congreso só dedicado ás peregrinacións”, afirmou. “Falar de Pastoral de Turismo é unha realidade moito máis ampla e universal”, sinalando que “1.300 millóns de persoas se desprazan para facer turismo e 300 millóns fano por motivación relixiosa”.
“Iso sitúanos ante unha pastoral de turismo que tamén é pastoral de evanxelización, de  encontro, da cultura, da beleza, do necesario descanso e do tempo libre”, lembrando que “o turismo actual é un feito social e económico de múltiples dimensións e que pode implicar ás persoas de moi diferentes maneiras”, facendo tamén referencia ás persoas que participan no turismo como “traballadores, promotores e axentes, ou simplemente como residentes nun lugar que é destino turístico”.
Ademais falou do carácter “mundial” do encontro, con presenza europea “pero tamén con responsables e expertos do outro lado do Atlántico” e do momento no que se celebra, un “momento clave para o sector turístico que está a emerxer dunha situación crítica polos efectos da pandemia, e onde só en España se perderon máis de 600.000 postos de traballos deste sector”, dixo, lembrando así mesmo “que tamén o facemos nun clima incerto pola guerra de Ucraína, que continúa con todas as súas consecuencias afectándonos moito”.
O bispo auxiliar de Santiago tamén falou na súa intervención de “a necesidade de repensar o turismo, baixo o aspecto pastoral pero tamén global”, indicando que esperan recibir “a máis de 400 congresistas que poderán escoitar, participar, debater e enriquecerse nunha cidade que é meta e turismo nunha cidade que sabe o que é acoller a todo o que o visita”.
O director do Departamento para a Pastoral de Turismo da Confederación Episcopal Española, Gustavo Riveiro D’Angelo adiantou na súa intervención parte do programa e dos relatores xa confirmados que viaxarán en outubro a Compostela. Ademais do Patriarca Latino de Xerusalén, participarán no congreso “3 cardeais, 6

Ademaia do Patriarca Latino de Xerusalén, participarán no congreso “3 cardeais, 6 bispos, 8 sacerdotes, 10 laicos, dos cales 6 son mulleres, e algúns diplomáticos”, expertos todos eles procedentes de distintas partes do mundo que analizarán o fenómeno do turismo “desde o punto de vista pastoral” e que repasarán os obxectivos aínda pendentes que naceron da última reunión en Cancún, creando “marcos de reflexión sobre a acollida e a hospitalidade” e sinalando que se traballará “na necesidade de construír unha verdadeira teoloxía do descanso e do lecer”.

Precisamente un dos retos que se expoñen os organizadores é fixar con maior exactitude a cadencia destas reunións e acurtala, de modo que a partir de agora, “pasará a celebrarse cada tres anos”, sendo a próxima reunión na cidade arxentina de Mar del Plata.

Riveiro D’Angelo explicou que “é imposible abarcar todas as temáticas relacionadas co turismo”, pero si incidiu na “necesidade de repensar o turismo tras o covid e a guerra de Ucraína”, e avanzou algúns temas que se debaterán como o da necesidade de facer que o turismo “sexa máis sostible e respectuoso coa comunidade local, o patrimonio e a cultura”.

Do mesmo xeito, tamén se abordará a elaboración da teoloxía do descanso, ou o anti turismo a través da trata de persoas, a prostitución e as novas formas de escravitude ligadas a esta situación, e incluirase un bloque especial destinado á peregrinación no cristianismo e, de maneira particular, a Santiago de Compostela como urbe acolledora desta cita.

Entre os relatores, ademais dos xa mencionados, estarán o cardeal Leonardo Sandri, prefecto da Sacra Congregación para as Igrexas Orientais, monseñor Bernardito Auza, nuncio apostólico en España, monseñor Rino Fisichiella, prefecto do Dicasterio para a promoción da Nova Evangelización, Zurab Pololikashvili, secretario xeral da OMT, José Domingo Ulloa, arcebispo primado de Panamá, Ciríaco Benavente, bispo responsable da Pastoral de Turismo na Conferencia Episcopal, e Gabriel Mestre, bispo de Mar de Plata.

Así mesmo, tamén participará Maurizio Bravi, observador permanente da Santa Sé para a Organización Mundial do Turismo; Horacio Hernández da Torre, o director nacional de Pastoral do Turismo da Conferencia Episcopal Mexicana, ou Miguel López, director nacional de Pastoral de Turismo da Conferencia Episcopal Portuguesa, entre outros.

Apoyo institucional

Acompañando ás autoridades eclesiásticas atopábase onte a directora de Turismo de Galicia, Nava Castro, visibilizando o apoio institucional da Xunta, que puxo en valor “ou Camiño de Santiago como evento dinamizador dá demanda cultural e turística de Galicia”.

Na súa intervención, Castro falou do “ traballo realizado dende a Xunta para este Ano Santo”  apostando polo Camiño “como motor de recuperación económica e espiritual para Galicia, investindo máis de 170 millóns de euros na mellora, acondicionamento e posta en marcha deste Ano Xacobeo dobre”.

Así mesmo, a directora de Turismo de Galicia fixo fincapé no récord de peregrinos que están a chegar a Compostela desde o inicio deste ano Xacobeo, destacando que “ o  Camiño, unido a un  amplo, diverso e único  conxunto de recursos turísticos, converte a Galicia nun destino turístico seguro,  acolledor e non  masificado no que  poderán atopar  propostas turísticas altamente especializadas, como turismo deportivo ou náutico, termalismo, turismo rural, enogastronómico, cultural e  paisaxístico”. Ademais, lembrou os datos dun estudo realizado pola USC que concluía que “un peregrino gasta dous terzos máis que un turista” e mostrou os esforzos realizados desde o seu departamento para lograr que “ou peregrino que ven a abrazar ó Apóstolo Santiago tamén se sinta abrazado pola propia cidade”.