Construír a cultura do coidado común
Queridos diocesanos:
O vindeiro domingo, día 25 de setembro, celebramos a 108 Xornada Mundial dos Migrantes e Refuxiados. O lema que nos propón o Papa é: “Construír o futuro cos migrantes e refuxiados”, convidándonos a promover espazos de acollida e hospitalidade na Igrexa e na sociedade. Pero isto só o poderemos facer acompañando, escoitando, incluíndo e facendo participar as persoas migradas. É a forma de decidir o noso futuro.
A nova situación esíxenos autodisciplina e responsabilidade. Estes valores deben traducirse en comportamentos concretos e cotiáns que non poden pasarnos desapercibidos. Do seu observancia depende unha nova experiencia que nos reafirma na necesidade de considerar en cada momento que modelo de sociedade e cultura está a promoverse. Cando a vontade individual e os seus éxitos exhíbense coma se fosen a xenuína expresión da liberdade, como deter entón a inercia do individualismo para que o barco xire no medio da tormenta rumbo cara ao interese común? Que terra acollerá a semente do coidado e responsabilidade polos demais, se nela non se foron cultivando os valores da xustiza social? “Non hai futuro sen xustiza. A urxencia da xustiza dáse nun mundo dividido e cheo de brechas que se poden sandar e reconciliar, e nunca converter en rendas para proveitos electorais e para alcanzar o poder”[1].
En todo este proceso hai que recoñecer unha responsabilidade persoal, pero tamén institucional. A liberdade humana non crece espontaneamente como unha espora. Desenvólvese e madura ao abrigo da austeridade responsable e tamén do sacrificio polos demais. Por iso, a situación que vivimos tráenos unha advertencia que hai que ter en conta: necesitamos sociedades impregnadas dunha cultura do coidado común. “A solidariedade non é un simple sentimento de compaixón cos máis débiles ou coa persoa necesitada que está xunto a min”, é “a determinación firme e perseverante de empeñarse polo ben común; é dicir, polo ben de todos e cada un, para que todos sexamos verdadeiramente responsables de todos”[2].
Xunto ao esforzo pola xustiza e a caridade da Igrexa, está o de todos os que na sociedade civil están a ser os bos samaritanos deste século XXI. O Evanxeo lévanos a comprometernos coa nosa sociedade civil, e colaborar coas súas estruturas. “O amor á sociedade e o compromiso polo ben común son unha forma excelente de caridade”[3].
“Ninguén debe ser excluído. O seu proxecto é esencialmente inclusivo e sitúa no centro os habitantes das periferias existenciais. Entre eles hai moitos migrantes e refuxiados, desprazados e vítimas da trata. É con eles que Deus quere edificar o seu reino, porque sen eles non sería o reino que Deus quere. A inclusión das persoas máis vulnerables é unha condición necesaria para obter a plena cidadanía. De feito di o Señor: “Vinde benditos do meu Pai, herdade o reino preparado para vós desde a creación do mundo. Porque tiven fame e déstesme para comer, tiven sede e déstesme de beber, fun forasteiro e hospedástesme, estiven espido e vestístesme, enfermo e visitástesme, no cárcere e viñestes verme (Mt 25,34-36)”[4]. Todos somos membros dun mesmo corpo, esencialmente solidarios consciente e moralmente.
Habemos de preguntarnos: cal é a actitude de quen nos dicimos cristiáns ante os migrantes e refuxiados? Non é posible que a nosa indiferenza contribúa a que estas persoas sintan como alleo un pobo cuxa acollida non se identifica coa que promove o Evanxeo? Necesitamos acompañalos e ser acompañados por eles. A Igrexa representa a unha embarcación que navega cara á cidadanía dos santos, disposta a rescatar e dar acubillo a quen naufragase na vida por calquera causa. Ela mellor que ninguén, encarnada en todo tipo de lugares e culturas, sabe como resulta enriquecedor, xunto á solidariedade, o intercambio fraterno de experiencias e puntos de vista. “Aquí non temos cidade permanente, senón que andamos en busca da futura” (Heb 13,14).
Compromiso diocesano
Agradezo moito o labor de Cáritas no quefacer caritativo-social. A doutrina da Igrexa oriéntanos para traballar no obxectivo da harmonía social, abrindo espazos de cooperación non só económica, senón tamén relixiosa e cultural, se de verdade queremos lograr unha convivencia xusta e pacífica para construír o futuro. Teñamos presentes tamén na nosa oración os Migrantes e Refuxiados!
Saúdavos con afecto e bendí no Señor.
+ Julián Barrio Barrio,
Arcebispo de Santiago de Compostela.
